หน้าหลัก
ทดลองใช้ AI โค้ชจุดแข็ง ฟรี
ลับคมทนายความ
กรณีศึกษา และบทเรียนจากคดีจริง
วิเคราะห์คดีหุ้นกู้พิพาท
รูปคดี
บริษัท "ทรัพย์มั่นคง" (จำเลย) ได้ออกใบหุ้นกู้เพื่อระดมทุนจากประชาชน โดยไม่ได้ดำเนินการตามแบบที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ฯ และมิได้รับอนุญาตจากสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.)
นายกมล (โจทก์) ซึ่งเป็นนักลงทุน ได้ซื้อหุ้นกู้ดังกล่าวไปจำนวน 5 ล้านบาท โดยได้รับใบหุ้นกู้เป็นหลักฐาน แต่เมื่อครบกำหนดไถ่ถอน จำเลยไม่ชำระเงินต้นและดอกเบี้ยตามที่ระบุไว้ในใบหุ้นกู้ นายกมลจึงฟ้องเรียกเงินคืนพร้อมดอกเบี้ยตามใบหุ้นกู้
จำเลยต่อสู้ว่า "การออกหุ้นกู้ดังกล่าวไม่ชอบด้วยกฎหมายตั้งแต่แรก ทำให้หุ้นกู้นั้นตกเป็นโมฆะ ใช้บังคับกันไม่ได้ อีกทั้งใบหุ้นกู้ก็ไม่ได้ติดอากรแสตมป์ จึงไม่สามารถนำมาใช้เป็นพยานหลักฐานในการฟ้องคดี นอกจากนี้เมื่อโจทก์ไม่ได้ฟ้องเรียกเงินคืนตามหลักลาภมิควรได้ จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดแต่ประการใด"

สรุปข้อเถียงของจำเลย:
  • การออกหุ้นกู้ไม่ชอบด้วยกฎหมาย
  • หุ้นกู้ตกเป็นโมฆะ
  • ใบหุ้นกู้ไม่ได้ติดอากรแสตมป์
  • ไม่สามารถใช้เป็นพยานหลักฐาน
ในฐานะทนายความของนายกมล ท่านจะหักล้างประเด็นที่จำเลยตั้งขึ้นมาอย่างไร เพื่อมิให้ศาลยกฟ้อง ข้อเท็จจริงหรือข้อกฎหมายที่มีผลต่อการแพ้หรือชนะคดีคืออะไร?
กลยุทธ์ต่อสู้
ข้อเท็จจริง/ข้อกฎหมายที่มีผลต่อการแพ้หรือชนะคดี: ประเด็นสำคัญ คือ แม้การออกหุ้นกู้จะไม่ชอบด้วยกฎหมายและไม่อาจใช้บังคับในฐานะหุ้นกู้ตามกฎหมายได้ แต่หากใบหุ้นกู้มีข้อความครบถ้วนเพียงพอที่แสดงให้เห็นว่ามีการให้เงินแก่กันโดยมีข้อกำหนดให้ชำระคืนได้ ย่อมถือได้ว่าใบหุ้นกู้นั้นเป็น หลักฐานแห่งการกู้ยืมเงินที่เป็นหนังสือ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 653 วรรคหนึ่ง และสามารถใช้เป็นพยานหลักฐานในการฟ้องคดีได้ โดยไม่อยู่ในบังคับที่ต้องปิดอากรแสตมป์ เนื่องจากไม่ใช่ตราสารสัญญาตามประมวลรัษฎากร มาตรา 118 ดังนั้น ศาลจึงมีอำนาจรับฟังพยานหลักฐานดังกล่าวได้
แนวทางปฏิบัติและคำพิพากษา
01
สิ่งที่ทนายความโจทก์ควรทำ
ทนายความควรต่อสู้ว่า แม้การออกหุ้นกู้จะไม่ชอบด้วยกฎหมาย แต่ใบหุ้นกู้ดังกล่าวยังถือเป็น "หลักฐานแห่งการกู้ยืมเงิน" ที่เป็นหนังสือตามกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
02
หักล้างข้อต่อสู้จำเลย
และการที่จำเลยได้รับเงินไปจากโจทก์ ก็เป็นข้อเท็จจริงที่ปรากฏตามคำฟ้อง ดังนั้นโจทก์จึงมีสิทธิฟ้องเรียกเงินต้นคืนตามสิทธิของผู้ให้ยืมตามสัญญากู้ยืมเงิน

หมายเหตุ - คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 745/2565
"แม้การที่จำเลยที่ 1 ไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย เป็นเหตุให้การออกหุ้นกู้ไม่ชอบด้วยกฎหมาย และไม่อาจใช้บังคับในฐานะหุ้นกู้ตามกฎหมายได้ก็ตาม แต่การที่จำเลยที่ 1 ได้รับเงินไปจากโจทก์ และมีกำหนดเวลาการชำระคืน ถือได้ว่า สำเนาใบหุ้นกู้มีข้อความครบถ้วนเพียงพอให้รับฟังได้ว่า เป็นหลักฐานแห่งการกู้ยืมเงินที่เป็นหนังสือ ตาม ป.พ.พ. มาตรา 653 วรรคหนึ่ง"
ในโลกที่กฎหมายเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ และคดีความมีความซับซ้อนมากขึ้นทุกวัน
การพึ่งพาความรู้และประสบการณ์เพียงลำพังอาจไม่เพียงพออีกต่อไป!
หากท่านเป็นทนายความที่ต้องการยกระดับทักษะการทำคดี หรือต้องการคำปรึกษาเชิงลึกจากผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายและกลยุทธ์ หรือกำลังเผชิญกับคดีที่ซับซ้อน และต้องการความช่วยเหลือในการสืบค้นข้อกฎหมาย/แนวคำพิพากษาศาลฎีกา
อย่าลังเลที่จะติดต่อเรา!
สำนักกลยุทธ์และกฎหมาย ๙ ดาวเหนือ
เราคือทีมงานผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมาย พร้อมให้คำปรึกษาเชิงลึก วางแผนกลยุทธ์ และช่วยท่านสร้างความได้เปรียบในทุกคดี เพื่อนำพาลูกความสู่ชัยชนะ
ติดต่อเราวันนี้ (กดที่เมนู ตรงแถบด้านบน) เพื่อเปลี่ยนความท้าทายให้เป็นโอกาส และนำพาลูกความของท่านไปสู่ความสำเร็จ!
และคุณยังสามารถติดตามข่าวสารความรู้จากปรมาจารย์ด้านกฎหมาย หรือติดต่อเราได้ ในช่องไลน์ทางการ (LINE Official Account) ต่อไปนี้...
คดีบุกรุกและทำให้เสียทรัพย์:
จากคดีอาญา สู่คดีแพ่ง
รูปคดี:
บริษัท "เอกชัยก่อสร้าง" (โจทก์) ได้ฟ้องนายสมศักดิ์ (จำเลย) เป็นคดีอาญา ในข้อหาบุกรุกและทำให้เสียทรัพย์ โดยจำเลยให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา และต่อสู้ว่าที่ดินพิพาทเป็นของจำเลย
1
คดีอาญา
ศาลอาญาได้พิจารณาคดีและสืบพยานหลักฐานทั้งสองฝ่ายอย่างเต็มที่ และมีคำพิพากษาถึงที่สุดว่า "จำเลยมีความผิดตามฟ้อง ฐานบุกรุกและทำให้เสียทรัพย์"
2
คดีแพ่ง
หลังจากคดีอาญาถึงที่สุดแล้ว บริษัทเอกชัยก่อสร้างได้ยื่นฟ้องเป็นคดีแพ่ง ขอให้ขับไล่นายสมศักดิ์ออกจากที่ดินพิพาทและเรียกค่าเสียหายทางแพ่ง
3
การต่อสู้
นายสมศักดิ์ให้การต่อสู้ว่า ตนเองได้กรรมสิทธิ์ที่ดินพิพาทโดยการครอบครองปรปักษ์ และคดีก่อนเป็นคดีอาญา จึงยังถือไม่ได้ว่าข้อเท็จจริงเป็นที่ยุติว่าโจทก์มีกรรมสิทธิ์เหนือจำเลยทางแพ่ง

คำถามสำคัญ: ในฐานะทนายความของบริษัทเอกชัยก่อสร้าง ท่านจะให้คำแนะนำในการดำเนินคดีอย่างไร เพื่อมิให้นายสมศักดิ์ต่อสู้เรื่องกรรมสิทธิ์ในที่ดินได้อีก? ข้อกฎหมายใดที่มีผลต่อการวินิจฉัยชี้ขาดปัญหานี้?
กลยุทธ์ต่อสู้:
ข้อกฎหมายที่มีผลต่อวินิจฉัยชี้ขาดคดี
ประเด็นสำคัญคือ หลักการที่ศาลในคดีส่วนแพ่ง ต้องถือข้อเท็จจริงตามคำพิพากษาคดีส่วนอาญา ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 46
1
เงื่อนไขที่ 1
คดีแพ่งต้องเกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา: คดีขับไล่ในส่วนแพ่งนี้ มีมูลกรณีมาจากการบุกรุกในส่วนอาญา จึงถือว่าเป็นคดีที่เกี่ยวเนื่องกัน
2
เงื่อนไขที่ 2
ข้อเท็จจริงในคดีส่วนอาญาต้องเป็นประเด็นโดยตรง: การที่จำเลยต่อสู้ไว้ในคดีอาญาว่าตนเองเป็นเจ้าของที่ดิน ทำให้ประเด็นว่าใครเป็นผู้ถือกรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาท เป็นประเด็นโดยตรงที่ศาลอาญาต้องวินิจฉัย
3
เงื่อนไขที่ 3
คดีส่วนอาญาต้องถึงที่สุด: เมื่อคำพิพากษาคดีอาญาได้ถึงที่สุดแล้วว่าจำเลยบุกรุกที่ดิน (= จำเลยไม่มีสิทธิในที่ดิน) ศาลแพ่งจึงจำต้องถือข้อเท็จจริงตามนั้น
อีกทั้งในการชี้ขาดว่าจำเลยบุกรุกหรือไม่ ศาลในคดีอาญาได้เปิดโอกาสให้คู่ความสืบพยานอย่างเต็มที่ จนได้คำวินิจฉัยว่า จำเลยเป็นฝ่ายบุกรุก คำวินิจฉัยย่อมชอบด้วยกฎหมายแล้ว
คำแนะนำและแนวทางปฏิบัติ
สิ่งที่ทนายความควรต่อสู้
ทนายความของบริษัทเอกชัยก่อสร้าง ควรยื่นคำร้องต่อศาลในคดีแพ่ง โดยอ้างคำพิพากษาคดีอาญาดังกล่าว และขอให้ศาลวินิจฉัยชี้ขาดเบื้องต้นในปัญหาข้อกฎหมายตาม ป.วิ.อ. มาตรา 46 และ ป.วิ.พ. มาตรา 24 เพื่อให้ศาลถือตามข้อเท็จจริงที่ศาลอาญาได้วินิจฉัยจนเป็นที่ยุติไว้แล้วว่า ที่ดินเป็นของโจทก์ และจำเลยเป็นผู้บุกรุก

ผลลัพธ์: กลยุทธ์นี้จะทำให้นายสมศักดิ์ไม่สามารถยกประเด็นการครอบครองปรปักษ์ขึ้นต่อสู้ได้อีก เพราะประเด็นดังกล่าวได้ถูกวินิจฉัยและถึงที่สุดไปแล้วในคดีอาญา
หมายเหตุสำคัญ
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 793/2566
"ในการพิพากษาคดีส่วนแพ่ง ศาลจำต้องถือข้อเท็จจริงตามที่ปรากฏในคำพิพากษาคดีส่วนอาญานั้น"
หลักการสำคัญ
"เมื่อในคดีส่วนอาญา ศาลฟังข้อเท็จจริงว่า ที่ดินพิพาทเป็นของโจทก์ทั้งสอง จำเลยทั้งสองได้บุกรุกแย่งการครอบครอง คดีแพ่งจึงต้องถือตามคดีส่วนอาญาว่า ที่ดินพิพาทไม่ใช่ของจำเลยทั้งสองโดยการครอบครองปรปักษ์"
ในโลกที่กฎหมายเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ และคดีความมีความซับซ้อนมากขึ้นทุกวัน
การพึ่งพาความรู้และประสบการณ์เพียงลำพังอาจไม่เพียงพออีกต่อไป!
หากท่านเป็นทนายความที่ต้องการยกระดับทักษะการทำคดี หรือต้องการคำปรึกษาเชิงลึกจากผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายและกลยุทธ์ หรือกำลังเผชิญกับคดีที่ซับซ้อน และต้องการความช่วยเหลือในการสืบค้นข้อกฎหมาย/แนวคำพิพากษาศาลฎีกา
อย่าลังเลที่จะติดต่อเรา!
สำนักกลยุทธ์และกฎหมาย ๙ ดาวเหนือ
เราคือทีมงานผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมาย พร้อมให้คำปรึกษาเชิงลึก วางแผนกลยุทธ์ และช่วยท่านสร้างความได้เปรียบในทุกคดี เพื่อนำพาลูกความสู่ชัยชนะ
ติดต่อเราวันนี้ (กดที่เมนู ตรงแถบด้านบน) เพื่อเปลี่ยนความท้าทายให้เป็นโอกาส และนำพาลูกความของท่านไปสู่ความสำเร็จ!
และคุณยังสามารถติดตามข่าวสารความรู้จากปรมาจารย์ด้านกฎหมาย หรือติดต่อเราได้ ในช่องไลน์ทางการ (LINE Official Account) ต่อไปนี้...
คดีพิพาท: สัญญาเช่าช่วง และความรับผิดทางกฎหมาย
คู่กรณี
  • นายเอ - ผู้ให้เช่าเดิม
  • บริษัท บี จำกัด - ผู้เช่า
  • บริษัท ซี จำกัด - ผู้เช่าช่วง
สัญญาเช่าหลัก
  • เช่าอาคารสำนักงาน เป็นระยะเวลา 10 ปี
  • อนุญาตให้เช่าช่วงได้
ปัญหาที่เกิดขึ้นกับผู้เช่าช่วง
  • ระบบปรับอากาศในอาคารที่เช่า เสียเป็นเวลา 3 เดือน
  • อุณหภูมิสูงจนทำงานไม่ได้
  • ต้องย้ายพนักงานไปทำงานสถานที่อื่นชั่วคราว
รายละเอียดคดี
นายเอได้ทำสัญญาให้เช่าอาคารสำนักงานขนาดใหญ่กับบริษัท บี จำกัด เป็นระยะเวลา 10 ปี โดยสัญญาเช่าระบุเงื่อนไขชัดเจนว่า บริษัท บี จำกัด สามารถให้เช่าช่วงพื้นที่บางส่วนได้ แต่ต้องได้รับความยินยอมเป็นลายลักษณ์อักษรจากนายเอก่อน
ในสัญญาเช่าหลักมีข้อกำหนดว่า นายเอมีหน้าที่ต้องซ่อมบำรุงระบบปรับอากาศของอาคารให้ใช้งานได้ดีตลอดเวลา
ต่อมา บริษัท บี จำกัด โดยได้รับความยินยอมจาก นายเอ อย่างถูกต้อง ทำสัญญาให้เช่าช่วงห้องๆ หนึ่งแก่ บริษัท ซี จำกัด เพื่อใช้เป็นสำนักงาน

ความเสียหายที่เกิดขึ้น: ระบบปรับอากาศของอาคารเสีย ใช้งานไม่ได้เป็นเวลากว่า 3 เดือน ทำให้บริษัท ซี จำกัด ได้รับความเสียหาย
ประเด็นทางกฎหมาย: บริษัท ซี จำกัด สามารถฟ้องร้อง นายเอ ให้รับผิดได้หรือไม่ เพียงใด ?
วิเคราะห์คดี
หลักกฎหมายสำคัญ
"สัญญาย่อมผูกพันแต่เฉพาะคู่สัญญาเท่านั้น"
การที่ผู้ให้เช่าเดิม (นายเอ) ให้ความยินยอมในการเช่าช่วงนั้น ไม่ได้ก่อให้เกิดนิติสัมพันธ์โดยตรงระหว่างนายเอ กับบริษัท ซี จำกัด
อำนาจฟ้องของบริษัท ซี จำกัด
บริษัท ซี จำกัด ไม่มีอำนาจฟ้องนายเอโดยตรง เพราะนายเอไม่ใช่คู่สัญญา
  • สัญญาของบริษัท ซี จำกัด คือสัญญาเช่าช่วง โดยมีบริษัท บี จำกัด เป็นคู่สัญญาเท่านั้น
  • แม้นายเอจะผิดสัญญาเช่าหลัก แต่บริษัท ซี จำกัด ก็ไม่อาจฟ้องนายเอได้
การตีความ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์:
มาตรา 544
การให้ความยินยอมเช่าช่วง เป็นเพียงการป้องกันไม่ให้สัญญาเช่าช่วงถูกบอกเลิกได้
มาตรา 545
กฎหมายบัญญัติให้ "ผู้เช่าช่วง" ต้องรับผิดต่อ "ผู้ให้เช่าเดิม" โดยตรงเท่านั้น แต่ไม่อาจตีความขยายความให้เป็นในทางกลับกัน

ข้อสังเกต
ไม่มีกฎหมายใดบัญญัติให้ "ผู้เช่าช่วง" ถือสิทธิใดๆ เหนือ "ผู้ให้เช่าเดิม" ได้
สัญญาเช่าหลัก
นายเอ ↔ บริษัท บี จำกัด
สัญญาเช่าช่วง
บริษัท บี จำกัด ↔ บริษัท ซี จำกัด
ไม่มีนิติสัมพันธ์
ระหว่าง นายเอ ︎กับ บริษัท ซี จำกัด
คำแนะนำทางกฎหมาย
สิ่งที่ไม่สามารถทำได้
บริษัท ซี จำกัด ไม่สามารถฟ้อง นายเอโดยตรงได้
  • เพราะไม่ใช่คู่สัญญากันโดยตรง ไม่มีนิติสัมพันธ์ระหว่างกัน
  • จึงไม่มีอำนาจฟ้อง
ทางเลือกที่ถูกต้อง
บริษัท ซี จำกัด ฟ้องบริษัท บี จำกัด ซึ่งเป็นคู่สัญญาโดยตรงได้
  • โดยเรียกค่าเสียหาย อ้างเหตุบริษัท บี จำกัด ผิดสัญญาเช่าช่วง
  • เพราะบริษัท บี จำกัด ไม่สามารถจัดหาพื้นที่ให้ใช้งานได้ตามปกติ
ทางเลือกในการดำเนินคดี
1
บริษัท ซี จำกัด ฟ้อง บริษัท บี จำกัด
เรียกค่าเสียหาย ตามสัญญาเช่าช่วง
2
บริษัท บี จำกัด ฟ้อง นายเอ
เรียกค่าเสียหายจากนายเอ ตามสัญญาเช่าหลัก
3
สิทธิของบริษัท บี จำกัด ในการรวมค่าเสียหาย
บริษัท บี จำกัด ย่อมสามารถรวมค่าเสียหายที่บริษัท ซี จำกัด ได้รับไว้ในคำฟ้องด้วย

การดำเนินคดีแบบนี้จึงจะเป็นช่องทางที่ถูกต้องตามกฎหมาย
อ้างถึง: คำพิพากษาฎีกาที่ 8901/2563 (ป.)
บทบาทหน้าที่ของทนายความ
ทนายความควรชี้แจงให้ลูกความเข้าใจถึงข้อจำกัดทางกฎหมายและแนวทางที่ถูกต้อง
การประสานงานระหว่างตัวความ
ควรมีการประสานงานระหว่างบริษัท ซี จำกัด และบริษัท บี จำกัด เพื่อให้การดำเนินคดีมีประสิทธิภาพ
การรวบรวมหลักฐาน
จัดเตรียมหลักฐานค่าเสียหายที่เกิดขึ้นจากการที่ระบบปรับอากาศเสียเป็นเวลานาน
วิเคราะห์คดีป้องกันโดยชอบด้วยกฎหมาย
รูปคดี:
นายดำ ทะเลาะวิวาทกับนายขาวที่ร้านอาหารแห่งหนึ่ง นายดำได้ชักปืนพกออกมาข่มขู่นายขาวและยิงปืนขึ้นฟ้า 1 นัด ทำให้ลูกค้าในร้านต่างแตกตื่นและวิ่งหนี นายดำเห็นท่าไม่ดีจึงเก็บปืนพกเข้าเอวแล้วรีบวิ่งไปขึ้นรถจักรยานยนต์เพื่อขับหลบหนี ขณะนั้น นายแดง ซึ่งเป็นเจ้าของร้านและเห็นเหตุการณ์ทั้งหมด ได้ปรี่เข้าไปกระชากคอนายดำที่กำลังสตาร์ทรถจักรยานยนต์ ทำให้รถล้มลง จากนั้นนายแดงได้ชกต่อยนายดำหลายครั้งเข้าที่ใบหน้าและศีรษะเพื่อแย่งปืน จนนายดำเลือดกลบปาก ฟันหัก ใบหน้าฟกช้ำดำเขียว

ในฐานะทนายความของนายแดง ท่านจะยกข้อต่อสู้เรื่องการป้องกันโดยชอบด้วยกฎหมายได้หรือไม่ อย่างไร? ประเด็นเรื่อง "ภยันตราย" ยังคงมีอยู่หรือขาดตอนไปแล้ว? ข้อเท็จจริงหรือข้อกฎหมายที่มีผลต่อการชี้ถูกผิดในคดีนี้คืออะไร?
กลยุทธ์การต่อสู้คดี
ข้อเท็จจริง/ข้อกฎหมายที่มีผลต่อการแพ้หรือชนะคดี
ประเด็นสำคัญตาม ป.อาญา มาตรา 68 คือ "ภยันตรายซึ่งเกิดจากการประทุษร้ายอันละเมิดต่อกฎหมายดังกล่าว ยังมิได้หมดไปเสียทีเดียว" แม้นายดำจะเก็บอาวุธปืนและกำลังจะหลบหนี แต่การที่นายดำได้กระทำความผิดด้วยการใช้อาวุธปืนข่มขู่ยิงปืนในที่สาธารณะไปก่อนแล้ว และยังคงมีอาวุธปืนติดตัวอยู่ ย่อมเป็นเหตุให้บุคคลที่อยู่ในบริเวณนั้น (รวมถึงนายแดง) เข้าใจได้ว่านายดำอาจนำอาวุธปืนไปก่อเหตุเป็นอันตรายแก่ผู้อื่นได้อีก ดังนั้น ภยันตรายจึงยังไม่หมดไปอย่างสมบูรณ์ และการกระทำของนายแดงเพื่อระงับยับยั้งการกระทำผิดและแย่งอาวุธปืน จึงถือว่าได้สัดส่วนและสมควรแก่เหตุ จึงเป็นการป้องกันโดยชอบด้วยกฎหมาย

ประเด็นสำคัญ: ภยันตรายยังคงมีอยู่
แม้นายดำจะพยายามหลบหนี แต่การที่ยังมีอาวุธปืนติดตัวหลังก่อเหตุรุนแรง ถือว่าภยันตรายยังไม่สิ้นสุด
แนวทางการต่อสู้คดี
สิ่งที่ทนายความควรทำ
ทนายความควรต่อสู้ว่า การกระทำของนายแดงเป็นการป้องกันสิทธิของตนเองและผู้อื่นให้พ้นจากภยันตรายที่ยังคงมีอยู่ โดยอ้างว่าการที่นายดำมีอาวุธปืนติดตัวภายหลังการก่อเหตุ ทำให้เกิดความวิตกว่าจะนำไปก่อเหตุซ้ำหรือเป็นอันตรายต่อบุคคลอื่นได้อีก
หมายเหตุ: คำพิพากษาฎีกาที่สนับสนุน
คำพิพากษาฎีกาที่ 1062/2563 ระบุว่า "แม้ผู้ตายเก็บอาวุธปืน และขับรถจักรยานยนต์ กำลังจะหลบหนีออกจากร้านที่เกิดเหตุ แต่ผู้ตายมีอาการเมาสุรา และมีอาวุธปืนติดตัวอยู่ ย่อมเป็นเหตุให้บุคคลที่อยู่ในบริเวณนั้น เข้าใจได้ว่าผู้ตายอาจนำอาวุธปืนไปก่อเหตุเป็นอันตรายแก่ผู้อื่นได้ ภยันตรายซึ่งเกิดจากการประทุษร้ายอันละเมิดต่อกฎหมายดังกล่าว ยังมิได้หมดไปเสียทีเดียว"
ประทุษร้ายโดยใช้อาวุธ
นายดำใช้อาวุธปืนข่มขู่และยิงปืนในที่สาธารณะ
พยายามหลบหนี
นายดำเก็บปืนเข้าเอว และพยายามหลบหนีด้วยรถจักรยานยนต์
ภยันตรายยังคงมีอยู่
นายดำยังคงพกพาอาวุธปืน และอาจก่อเหตุร้ายซ้ำได้อีก พฤติการณ์ถือว่าใกล้ชิดและต่อเนื่องกัน
วิเคราะห์คดีปกครอง กรณีมลพิษจากโรงงานอุตสาหกรรม
รูปคดี:
นายแดง (ผู้ฟ้องคดี) เป็นเจ้าของบ้านพักอาศัยอยู่ติดกับโรงงานผลิตพลาสติกของบริษัท "โพลีเมอร์รุ่งเรือง" (เอกชน) ซึ่งเริ่มดำเนินการผลิตเมื่อวันที่ 1 มกราคม 2566 และก่อให้เกิดกลิ่นเหม็นและควันพิษอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้นายแดงและครอบครัวเจ็บป่วยด้วยระบบทางเดินหายใจเป็นประจำ นายแดงได้มีหนังสือร้องเรียนไปยังกรมโรงงานอุตสาหกรรม (ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 1) และองค์การบริหารส่วนตำบล (ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2) เมื่อวันที่ 1 มีนาคม 2566 เพื่อขอให้แก้ไขปัญหา แต่ไม่ได้รับการแก้ไขอย่างเป็นรูปธรรม กลิ่นเหม็นและควันพิษยังคงมีอยู่จนถึงปัจจุบัน นายแดงตัดสินใจยื่นฟ้องคดีต่อศาลปกครองเมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2566 เพื่อขอให้ผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสองดำเนินการแก้ไขปัญหาและชดเชยค่าเสียหาย
ผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสองให้การต่อสู้ว่า คดีขาดอายุความเพราะไม่ได้ยื่นฟ้องภายใน 90 วัน นับแต่วันที่ผู้ฟ้องคดีได้มีหนังสือร้องเรียนแต่ยังเห็นว่าไม่ได้รับการเยียวยาแก้ไขตาม พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ.2542 มาตรา 49

ในฐานะทนายความของนายแดง ท่านจะเตรียมข้อเท็จจริงและข้อกฎหมายอย่างไร เพื่อให้ศาลปกครองรับคำฟ้องของนายแดงไว้พิจารณา? คดีนี้ขาดอายุความหรือไม่? และท่านจะแก้ข้อต่อสู้ของผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสองอย่างไร?
กลยุทธ์การต่อสู้คดีมลพิษต่อเนื่อง
ข้อเท็จจริงสำคัญ
"เหตุเดือดร้อนรำคาญยังคงมีอยู่จนถึงวันฟ้องคดี" (กลิ่นเหม็นและควันพิษยังคงมีอยู่) และผู้ถูกฟ้องคดีมีหน้าที่ตามกฎหมายในการแก้ไขความเดือดร้อนรำคาญนั้น
ผลกระทบต่อสาธารณะ
"การไม่ปรับปรุงแก้ไขโรงงานอาจมีผลกระทบต่อสุขภาพและอนามัยของประชาชนจำนวนมาก" (นายแดงและครอบครัวเจ็บป่วยด้วยระบบทางเดินหายใจ)
ข้อกฎหมายสำคัญ
กรณีที่เหตุแห่งการฟ้องคดีเป็น "การกระทำหรืองดเว้นการกระทำอันเป็นการต่อเนื่อง" ศาลปกครองอาจใช้ดุลยพินิจรับคำฟ้องไว้พิจารณาได้ตาม พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองฯ มาตรา 52 วรรคสอง
แนวทางการแก้ข้อต่อสู้
ทนายความควรบรรยายฟ้องให้ชัดเจนว่าความเดือดร้อนเสียหาย (กลิ่นเหม็นและควันพิษ) นั้น ยังคงเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่วันที่โรงงานเริ่มดำเนินการจนถึงวันที่ยื่นฟ้องคดี และได้มีการร้องเรียนขอให้แก้ไขแล้วแต่ผู้ถูกฟ้องคดีละเลยการปฏิบัติหน้าที่ นอกจากนี้ ควรอ้างเหตุผลตามมาตรา 52 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 โดยเน้นว่าปัญหาดังกล่าวก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชนอย่างร้ายแรงและต่อเนื่อง และการรับคำฟ้องไว้พิจารณาจะเป็นประโยชน์แก่ส่วนรวมอย่างยิ่ง เพื่อให้ศาลใช้ดุลยพินิจรับคำฟ้องไว้ได้ โดยไม่มีอายุความ

อ้างอิงคำพิพากษา: คำสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ 503/2545 (ป.)
วิเคราะห์คดีห้างร้านกาแฟ (แพ่ง)
รูปคดี:
นายปรีชา, นายวิชาญ, และนางสาวสมศรี ได้ตกลงร่วมกันเปิดร้านกาแฟ "สดใสคาเฟ่" โดยไม่ได้จดทะเบียนเป็นนิติบุคคลและไม่มีสัญญาเป็นลายลักษณ์อักษรที่ระบุรายละเอียดการแบ่งกำไรชัดเจน (ลักษณะเป็นห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียน) นายปรีชาได้ลงทุนเงินไป 500,000 บาท และนายวิชาญกับนางสาวสมศรีเป็นผู้ดำเนินการหลัก หลังจากเปิดร้านได้ 2 ปี นายปรีชาพบว่านายวิชาญและนางสาวสมศรีไม่ได้จัดสรรเงินกำไรให้ตามสัดส่วนที่นายปรีชาเข้าใจ และไม่ยอมคืนเงินลงทุนให้นายปรีชา นายปรีชาจึงยื่นฟ้องนายวิชาญและนางสาวสมศรีต่อศาลเพื่อถอนตนเองจากห้างหุ้นส่วน แล้วขอให้นายวิชาญและนางสาวสมศรีคืนเงินลงทุน 500,000 บาท และแบ่งส่วนกำไรที่ค้างชำระ โดยไม่ติดใจหากว่านายวิชาญและนางสาวสมศรีจะดำเนินกิจการร้านกาแฟต่อไป

ในฐานะทนายความของนายวิชาญและนางสาวสมศรี ท่านจะให้คำแนะนำในการต่อสู้คดีอย่างไร ท่านจะตัดฟ้องโจทก์ได้หรือไม่? ข้อเท็จจริงหรือข้อกฎหมายที่มีผลต่อการแพ้หรือชนะคดีคืออะไร และท่านควรจะต่อสู้หรือแก้ข้อต่อสู้อย่างไร?
กลยุทธ์ต่อสู้:
ข้อเท็จจริง/ข้อกฎหมายที่มีผลต่อการแพ้หรือชนะคดี:
ข้อกฎหมายสำคัญคือหลักการของห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียนตาม ป.พ.พ. มาตรา 1012 และกระบวนการชำระบัญชีห้างหุ้นส่วนตาม มาตรา 1055 ถึง 1063 เมื่อห้างหุ้นส่วนมีลักษณะเป็นห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียน การที่หุ้นส่วนคนหนึ่งต้องการเรียกเงินลงทุนคืนหรือขอส่วนแบ่งกำไร จะต้องดำเนินการ "ขอให้มีการเลิกห้างหุ้นส่วนเพื่อชำระบัญชี" ก่อน โดยจะต้องนำทรัพย์สินของห้างมาคิดบัญชี ชำระหนี้สินของห้าง และแบ่งคืนเงินลงทุนกับกำไรที่เหลือตามสัดส่วนที่ตกลงกันไว้ (หากมี) การที่นายปรีชาฟ้องเรียกเงินลงทุนและส่วนแบ่งกำไรโดยไม่ได้ขอให้เลิกกิจการและชำระบัญชี ถือว่าเป็นการฟ้องที่มีคำขอบังคับไม่ชอบด้วยกฎหมาย นายปรีชาไม่มีอำนาจฟ้อง

หลักกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
  • ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1012 : หลักการของห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียน
  • ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1055-1063 : กระบวนการชำระบัญชีห้างหุ้นส่วน
แนวทางการต่อสู้คดี
สิ่งที่ทนายความควรทำ
ทนายความของนายวิชาญและนางสาวสมศรี ควรยกข้อต่อสู้เรื่อง "โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง" โดยชี้แจงต่อศาลว่าคดีนี้เป็นเรื่องของห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียน ซึ่งตามหลักกฎหมายแล้ว หากต้องการเรียกเงินลงทุนหรือส่วนแบ่งกำไร จะต้องดำเนินการเลิกห้างหุ้นส่วนและชำระบัญชีให้แล้วเสร็จก่อน มิฉะนั้นแล้วโจทก์จะไม่มีอำนาจฟ้องโดยตรงได้ และขอให้ศาลยกฟ้องโจทก์เพราะเหตุไม่มีอำนาจฟ้อง
ข้อต่อสู้สำคัญในคำให้การ
ยกข้อต่อสู้เรื่อง "โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง" เนื่องจากไม่ได้ขอให้เลิกห้างหุ้นส่วนและชำระบัญชีก่อน
อ้างอิงแนวฎีกาไว้ในคำให้การด้วย
คำพิพากษาฎีกาที่ 3688/2567
วิเคราะห์คดียักยอกทรัพย์ (อาญา)
รูปคดี:
บริษัท "สินทรัพย์รุ่งเรือง" (โจทก์ร่วม) เป็นเจ้าของเครื่องจักรกลขนาดใหญ่ ได้ว่าจ้างนายสมคิด (จำเลย) ซึ่งเป็นตัวแทนอิสระ ให้ดำเนินการนำเครื่องจักรดังกล่าวไปส่งมอบให้แก่บริษัท "ก่อสร้างมั่นคง" (ผู้รับมอบ) ตามสัญญาซื้อขาย เมื่อบริษัท "ก่อสร้างมั่นคง" ได้รับมอบเครื่องจักรแล้ว ได้โอนเงินค่าเครื่องจักรจำนวน 10 ล้านบาท ให้แก่นายสมคิด เพื่อให้นายสมคิดนำเงินดังกล่าวไปส่งมอบให้แก่บริษัท "สินทรัพย์รุ่งเรือง" แต่นายสมคิดกลับนำเงินไปใช้ส่วนตัวและไม่ส่งมอบเงินให้โจทก์ร่วม ต่อมา บริษัท "สินทรัพย์รุ่งเรือง" ทราบเรื่อง จึงได้ร้องทุกข์และเข้าร่วมเป็นโจทก์กับพนักงานอัยการ ฟ้องนายสมคิดในข้อหา "ยักยอกทรัพย์" โดยอ้างว่านายสมคิดได้ยักยอกเครื่องจักรกลที่ได้ส่งมอบไปนั้น

ในฐานะทนายความของนายสมคิด ท่านจะให้คำแนะนำลูกความในการต่อสู้คดีข้อหายักยอกทรัพย์เครื่องจักรกลนี้อย่างไร? ข้อเท็จจริงหรือข้อกฎหมายที่มีผลต่อการแพ้หรือชนะคดีคืออะไร?
กลยุทธ์ต่อสู้:
ประเด็นการครอบครองทรัพย์
ต่อสู้ว่านายสมคิดไม่ได้ครอบครองเครื่องจักรในลักษณะที่จะยักยอกได้ เนื่องจากได้ส่งมอบให้บริษัท "ก่อสร้างมั่นคง" เรียบร้อยแล้ว
ความแตกต่างของทรัพย์
ชี้แจงว่าทรัพย์ที่ถูกกล่าวหาว่ายักยอก (เครื่องจักร) กับทรัพย์ที่นำไปใช้ส่วนตัว (เงิน) เป็นคนละประเภทกัน
องค์ประกอบความผิดไม่ครบ
อธิบายว่าการกระทำของนายสมคิดไม่ครบองค์ประกอบความผิดฐานยักยอกเครื่องจักร ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 352
ข้อเท็จจริงและข้อกฎหมายที่มีผลต่อคดี
ข้อเท็จจริง/ข้อกฎหมายที่มีผลต่อการแพ้หรือชนะคดี: ประเด็นสำคัญคือองค์ประกอบความผิดฐานยักยอกทรัพย์ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 352 ซึ่งกำหนดว่าผู้กระทำความผิดจะต้อง "ครอบครอง" ทรัพย์ของผู้อื่น หรือที่ผู้อื่นเป็นเจ้าของรวมอยู่ด้วย และเบียดบังเอาทรัพย์นั้นเป็นของตนหรือบุคคลที่สามโดยทุจริต
ในคดีนี้ ข้อเท็จจริงปรากฏว่านายสมคิดเป็นเพียงตัวแทนในการนำเครื่องจักรไปส่งมอบให้แก่บริษัท "ก่อสร้างมั่นคง" เมื่อเครื่องจักรถูกส่งมอบและบริษัท "ก่อสร้างมั่นคง" ได้รับไปแล้ว การครอบครองเครื่องจักรจึงได้โอนไปยังบริษัท "ก่อสร้างมั่นคง" ทันที นายสมคิดจึงไม่ได้เป็นผู้ครอบครองเครื่องจักรของโจทก์ร่วมในลักษณะที่จะสามารถเบียดบังเอาเครื่องจักรนั้นไปได้ การกระทำของนายสมคิดที่เบียดบังเงินค่าเครื่องจักรไปนั้น เป็นการยักยอกเงิน ไม่ใช่ยักยอกเครื่องจักร ดังนั้น องค์ประกอบความผิดฐานยักยอกทรัพย์เครื่องจักรจึงไม่ครบถ้วน
แนวทางการดำเนินคดี
ยื่นคำให้การ
ทนายความควรต่อสู้ว่าจำเลย (นายสมคิด) ไม่ได้กระทำความผิดฐานยักยอกทรัพย์เครื่องจักรกล เนื่องจากไม่ครบองค์ประกอบความผิดในส่วนของการ "ครอบครองทรัพย์" ที่ถูกกล่าวหาว่ายักยอก
ชี้แจงข้อเท็จจริง
โดยชี้ให้เห็นว่าจำเลยเป็นเพียงผู้ส่งมอบเครื่องจักรตามคำสั่งของโจทก์ร่วม และการครอบครองเครื่องจักรได้โอนไปยังผู้รับมอบทันทีที่ส่งมอบแล้ว จำเลยจึงไม่มีอำนาจเบียดบังเครื่องจักรนั้นได้
อ้างคำพิพากษาฎีกา
การที่จำเลยนำเงินค่าเครื่องจักรไปใช้ส่วนตัวนั้น เป็นการกระทำความผิดในส่วนของ "เงิน" ซึ่งเป็นทรัพย์อีกประเภทหนึ่ง ไม่ใช่ "เครื่องจักร" ที่โจทก์ร่วมฟ้องยักยอก หากโจทก์ร่วมประสงค์จะดำเนินคดี ควรฟ้องในข้อหายักยอกเงิน หรือข้อหาอื่นที่เกี่ยวข้องกับการเบียดบังเงินไปโดยทุจริต แทนที่จะเป็นยักยอกเครื่องจักร

อ้างถึง คำพิพากษาฎีกาที่ 4320/2567
ข้อคิดในเชิงศีลธรรมและจรรยาบรรณทนายความ
คดีนี้ ทนายความทราบว่า จำเลยกระทำความผิดจริงโดยยักยอกเงินของโจทก์ แต่คำฟ้องของโจทก์มีข้อบกพร่องทางกฎหมาย จนอาจทำให้ศาลยกฟ้องได้ สถานการณ์เช่นนี้ก่อให้เกิดข้อถกเถียงทางศีลธรรมและจรรยาบรรณสำหรับทนายความผู้ว่าความให้จำเลย
จรรยาบรรณทนายความ
  • ทนายความมีหน้าที่ปฏิบัติตามกฎหมายและรักษาความยุติธรรมในกระบวนการยุติธรรม
  • รักษาความลับและปกป้องผลประโยชน์สูงสุดของลูกความ ภายใต้กฎหมายและจรรยาบรรณวิชาชีพ
  • ไม่ควรช่วยเหลือในการกระทำผิดหรือบิดเบือนความจริง แต่การใช้ช่องโหว่ทางกฎหมายไม่ใช่การบิดเบือน
หน้าที่ของทนายความ
  • หน้าที่หลักของทนายความคือการเป็นตัวแทนลูกความอย่างซื่อสัตย์และเต็มความสามารถ โดยไม่คำนึงถึงความเชื่อส่วนตัวเกี่ยวกับความผิด
  • ทนายความมีหน้าที่นำเสนอข้อเท็จจริงและข้อกฎหมายที่เป็นประโยชน์ต่อลูกความต่อศาล
  • การใช้ข้อบกพร่องของโจทก์เพื่อประโยชน์ของจำเลยลูกความ ถือเป็นกลยุทธ์ทางกฎหมายที่ถูกต้องตามหลักการต่อสู้คดีอาญาในระบบกล่าวหา เพราะภาระการพิสูจน์ตกแก่โจทก์
ความขัดแย้งทางจริยธรรม
  • เกิดความขัดแย้งระหว่าง ข้อเท็จจริงที่ทนายความรับทราบ (ว่าจำเลยกระทำความผิด) กับ ข้อบกพร่องทางกฎหมายของคำฟ้อง (ฟ้องโจทก์บกพร่อง)
  • หลักการ "จำเลยบริสุทธิ์จนกว่าจะพิสูจน์ได้ว่าผิด" เป็นหัวใจสำคัญของกระบวนการยุติธรรมอาญา ทนายความมีหน้าที่ทำให้แน่ใจว่าโจทก์ได้พิสูจน์ความผิดของจำเลยอย่างครบถ้วนตามกฎหมายและข้อเท็จจริง
  • ทนายความไม่สามารถโกหก หรือสร้างหลักฐานเท็จได้ แต่มีสิทธิที่จะไม่นำเสนอข้อเท็จจริงที่เสียเปรียบลูกความ หากไม่ใช่หน้าที่ทางกฎหมายที่ต้องเปิดเผย
  • การที่ทนายความชี้ข้อบกพร่องในฟ้องโจทก์ ถือเป็นหน้าที่ตามกฎหมาย เพื่อให้กระบวนการยุติธรรมถูกต้องและเป็นธรรมตามหลักนิติธรรม